در حالی‌ که توافق ایالات‌متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران برای مبادله زندانیان و آزادسازی دارایی‌های بلوکه‌شده هنوز نهایی نشده است، دو طرف درباره توافق و دیپلماسی گسترده‌تر ابراز تمایل می‌کنند.

تهران در روزهای اخیر با انتقال زندانیان دوتابعیتی از زندان به خانه امن و اعلام آمادگی برای مبادله آنان نخستین گام‌ را برداشت و ارتباط بین تبادل زندانیان و مذاکرات هسته‌ای را هم رد نکرد؛ چرا که پیشرفت در یک زمینه می‌تواند تنش‌ در حوزه‌های دیگر را کاهش دهد.

در همین حال، گزارش‌‌ها آشکار می‌کند که آمریکا از جمهوری اسلامی خواسته است فروش پهپاد به روسیه را متوقف کند. به گزارش بلومبرگ، این رویکردها نشان‌دهنده تمایل دو طرف به ادامه گفت‌وگو به‌رغم نبود اعتماد متقابل است. برای جمهوری اسلامی ایران ابتدا پول و سپس آزادی زندانیان اولویت دارد. ایالات‌متحده و بریتانیا نیز نگران حملات احتمالی جمهوری اسلامی به کشتی‌های تجاری در خلیج‌فارس‌اند.

چنانچه توافق واشنگتن و تهران در مبادله زندانیان و آزادسازی دارایی‌های مسدودشده بدون مانع به سرانجام برسد، می‌تواند نشان‌دهنده حسن نیتی باشد که از زمان خروج دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، از توافق هسته‌ای در تهران وجود نداشت؛ بنابراین امکان اینکه زمینه برای گفت‌وگوهای بیشتر فراهم شود، به وجود می‌آید.  

جمهوری اسلامی هم‌زمان به اتحادیه اروپا هم سیگنال‌های مثبتی ارسال کرده است. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه، روز سه‌شنبه ۲۴ مرداد به جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفت که بازگشت همه طرف‌ها به تعهداتشان دور از دسترس نیست و هرگونه سوءتفاهم بین تهران و کشورهای اتحادیه اروپا می‌تواند از طریق گفت‌وگو حل شود.

انگیزه‌های دو طرف نیز مشخص است؛ ایران پول نقدش را پس می‌گیرد و صادرات نفت را افزایش می‌دهد. ایالات‌متحده آمریکا و اروپا هم ضمن محدود کردن فعالیت هسته‌ای تهران، در روند کار تامین‌کننده اصلی سلاح برای روسیه اختلال ایجاد می‌کنند.

تلاش جمهوری اسلامی ایران برای توافق با کشورهای اروپایی و آمریکایی و آغاز دوباره مذاکرات هسته‌ای در حالی ادامه دارد که به سالگرد کشته شدن مهسا امینی و آغاز خیزش سراسری مردم ایران حدود یک ماه زمان باقی است. مقام‌های حکومتی که از مدت‌ها قبل تهدید معترضان را شدت بخشیده‌اند، پیش‌بینی کرده‌اند که در سالگرد خیزش سراسری موج دوباره‌ای از اعتراض‌ها به راه بیفتد؛ بنابراین با تهدید معترضان در داخل کشور و ادعای تمایل به مذاکره با خارج می‌کوشند، بقای جمهوری اسلامی را تضمین کنند.